- Trích “Phép Tắc Người Con”，Bài 9
- Theo Zhengjian，Kiến Thiện biên dịch
- Theo Zhengjian，Kiến Thiện biên dịch
Người lớn trước, người nhỏ sau
Lớn gọi người, liền gọi thay
Người không có, mình làm thay
Gọi người lớn, chớ gọi tên
Với người lớn, chớ khoe tài
● Diễn giải
Bất kể là ăn cơm, uống nước, hay là đi - đứng - nằm - ngồi, thì người lớn phải ưu tiên, người nhỏ tuổi hơn phải làm sau. Khi người lớn gọi ai đó, cần lập tức thay cho người lớn đi gọi. Nếu người cần gọi không có mặt thì mình lập tức đến trước mặt người lớn để giúp đỡ. Gọi người lớn thì không được gọi tên. Không được hiển thị, khoe tài năng của mình trước người lớn.
● Câu chuyện tham khảo: VƯƠNG THỊ TỰ ĂN CÁM
Vợ Hạ Thành Minh, triều Minh, tên là Vương Thị, là một phụ nữ nông dân ở Vô Tích, tỉnh Giang Tô, gia cảnh nghèo khổ, lại gặp phải năm mất mùa. Chồng cô đi làm xa, Vương Thị ngày đêm miệt mài dệt vải, dốc hết sức chuẩn bị cơm, thức ăn cho cha mẹ chồng, còn cô thì ăn cám và rau quả dại. Một lần mẹ chồng ngẫu nhiên đi xuống bếp, nhìn thấy những thứ cô đang ăn, không nén nổi nước mắt tuôn rơi. Sau này Vương Thị sống thọ 80 tuổi, không có bệnh tật gì, yên lành ra đi. Người nhà mộng thấy một đoàn người cầm cờ tấu nhạc đến nghênh đón người phụ nữ hiếu hạnh ra đi. Trong xóm có vị cống sinh, mỗi lần đi qua cổng nhà Vương Thị đều nhất định đứng ngoài cổng kính lễ ba vái, bày tỏ lòng tôn kính.
● Phụ chú
- Mất mùa: do lũ lụt hoặc hạn hán mà thu hoạch không tốt, mùa màng thất thu, xảy ra nạn đói.
- Cống sinh: thời đại khoa cử, chọn học trò có phẩm hạnh tốt được ưu tiên, được tiến cử vào Thái học (Quốc tử giám) ở kinh sư (kinh thành) để học hành. “Cống” nghĩa là tiến cử nhân tài cho vua.
⒈ Nguyên tác
或 飲 食 或 坐 走
長 者 先 幼 者 後
長 呼 人 即 代 叫
人 不 在 己 即 到
稱 尊 長 勿 呼 名
對 尊 長 勿 見 能
⒉ Âm Hán Việt
Hoặc ẩm thực, hoặc tọa tẩu
Trưởng giả tiên, ấu giả hậu
Trưởng hô nhân, tức đại khiếu
Nhân bất tại, kỷ tức đáo
Xưng tôn trưởng, vật hô danh
Đối tôn trưởng, vật kiến năng
⒊ Chú thích
- Hoặc: hoặc, hoặc là, hay là
- Trưởng: người lớn, trưởng bối, bề trên
- Hô: gọi
- Tức: lập tức, ngay
- Đại: thay, thay thế
- Xưng: xưng hô, gọi
- Hiển năng: hiển thị tài năng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét