Việc nhỏ

Việc nhỏ

- Trích “Phép Tắc Người Con”，Bài 4
- Theo Zhengjian，Kiến Thiện biên dịch

Việc tuy nhỏ, chớ tự làm
Nếu tự làm, thiếu đạo con
Vật tuy nhỏ, chớ cất riêng
Nấu cất riêng, Cha Mẹ buồn

● Diễn giải

Sự việc tuy nhỏ mọn cũng không thể chưa bẩm báo rõ với Cha Mẹ mà đã tự tiện quyết định làm. Nếu cứ làm tùy theo ý mình là thiếu bổn phận của người làm con. Đồ vật tuy bé nhỏ cũng không được cất giữ riêng. Nếu chiếm làm của riêng sẽ khiến Cha Mẹ cảm thấy tủi hổ, đau lòng.

● Câu chuyện tham khảo: MẸ ĐÀO KHẢN TRẢ VẠI CÁ TRÁCH MẮNG CON

Đào Khản là danh tướng của Đông Tấn, cha mất sớm, thuở nhỏ gia cảnh nghèo khó. Mẹ Đào Khản là Trạm Thị, dệt vải để cho con ăn học, bà rất coi trọng việc tu dưỡng phẩm đức của Đào Khản. Khi còn trẻ, Đào Khản làm huyện lại huyện Tầm Dương tỉnh Giang Tây, giám sát quản lý việc đánh bắt cá. Ông sai người tặng Mẹ một vại cá khô muối, Mẹ ông để nguyên vại cá trả lại, đồng thời viết thư trách mắng ông: “con làm quan lại huyện phủ, lấy của công để tặng Mẹ, cho rằng Mẹ sẽ vui mừng sao, như thế là làm tăng thêm nỗi lo lắng của Mẹ đó”. Từ đó, những nơi mà Đào Khản đến, ông đều được người dân ca ngợi bởi sự liêm khiết, trong sạch và tận tâm làm hết trách nhiệm. Sau này, ông làm Chinh Tây đại tướng quân, được phong làm Quận công Trường Sa.

● PHỤ CHÚ

⒈ Nguyên tác

事 雖 小　勿 擅 為
苟 擅 為　子 道 虧
物 雖 小　勿 私 藏
苟 私 藏　親 心 傷

⒉ Âm Hán Việt

Sự tuy tiểu, vật thiện vi
Cẩu thiện vi, tử đạo khuy
Vật tuy tiểu, vật tư tàng
Cẩu tư tàng, thân tâm thương

⒊ Chú thích:

- Thiện: tự ý chủ trương, làm tùy tiện theo ý mình

- Cẩu: nếu, nếu như

- Tử đạo: đạo làm con. Đạo ở đây nghĩa là đạo lý, phép tắc

- Khuy: tổn hao, thiếu, khiếm khuyết

- Tư tàng: cất giữ riêng, chiếm làm của riêng