Ta là ai ?

Ta là ai ?

－ Ngọc Bảo

Mười năm về trước, trong một điện thư, tôi nhận được hai bài thơ chuyển đến từ một người bạn đạo tiền bối như sau:

Ta là ai
trong bể khổ cuộc đời

Ta là ai
trong nghiệp chướng vô minh

Ta hỏi người
người ngoảnh mặt làm ngơ

Ta hỏi ta
ta ngẩn ngơ lạc lối

Ta hỏi đời
đời lặng lẽ thả trôi

Ta hỏi em
em xa xôi ngàn dặm

Ta hỏi trời
trời yên không tiếng gió

Để ta say
say trong cõi phù du


Ta vẫn mong chờ tiếng Đạo gọi mời
Ta vẫn mong bình an đến cho người
Ta vẫn mong thời gian bớt ưu phiền
Ta vẫn mong thế giới sớm bớt thương đau

( Phạm Tiến )

Và bài thơ trả lời:

Ta chẳng phải ai, chẳng phải người
Như áng mây che khuất mặt trời
Chừng mây tan biến, trời quang đãng
Ta vắng trong ta, Đạo sáng ngời

( Nguyễn Văn Nghiêm )

Có bao giờ bạn tự hỏi, mình đích thực là ai không ?

Có bao giờ tự hỏi vì sao ta đến và đi trong cuộc đời này trong hình dáng như thế, sinh vào gia đình như thế, có những tính khí như thế, và gặp những điều xảy ra như thế ?

Đời sống có phải chỉ bắt đầu khi con người sinh ra và chấm dứt khi con người chết đi không ?

Có nhiều người tin như vậy, nhưng nếu khi tự hỏi “Ta là ai ?” thì câu trả lời sẽ không phải như vậy. Bởi sự sống không phải chỉ bắt đầu từ một thời điểm này và chấm dứt tại một thời điểm khác, mà luân chuyển qua nhiều thời điểm khác nhau, mãi mãi và vô tận. Sự sống đã có trước khi ta sinh ra và vẫn còn đó khi thân xác này không còn nữa. Thật ra, con người sinh ra từ sự sống, chứ không phải sự sống sinh ra từ con người.

Mỗi người sinh ra đều có một đời sống riêng biệt, một tâm tư riêng biệt, không có ai là giống ai cả. Cái gì làm nên sự khác biệt ấy nếu lúc sinh ra không có những hạt giống tiềm ẩn từ trước đem lại ? Ngay cả trong một kiếp sống này, chúng ta cũng luân chuyển từ con người này sang con người khác, từ một tâm tình này sang một tâm tình khác, như sinh ra và chết đi vậy. Như dòng nước chảy không bao giờ ngừng lại, từng ý nghĩ, từng cảm nhận đến và đi theo từng hơi thở, không có gì dừng lại, không có gì nắm giữ lại được.

Con người của ngày hôm qua không giữ lại được.

Con người của ngày hôm nay không giữ lại được.

Con người của ngày mai cũng không giữ lại được.

Tâm của quá khứ, hiện tại và vị lai đều không nắm giữ được. Thế thì ta là ai trong vòng biến dịch trùng trùng vô tận này ?

Những gì do duyên hợp đều sẽ do duyên tan, tất cả là giả tạm, vô thường mong manh như bọt nước, như giọt sương. Dưới lớp vỏ con người của ta trong sự kết hợp của các yếu tố vật chất và tinh thần là một nền tảng KHÔNG bao la, rỗng rang không một vật, nhưng trong đó lại hàm chứa tất cả.

Ta đi tìm ta, để thấy ta chẳng phải là ta, cũng chẳng phải là ai cả. Nhưng khi không thấy mình là ai cả, ta mới giải thoát chính mình ra khỏi cái ta nhỏ hẹp tầm thường. Tâm ta sẽ rộng mở không còn vướng mắc nơi những điều yêu ghét hơn thua, hòa nhập vào sự sống mênh mông miên viễn, không có khởi đầu, không có chấm dứt.

Chỉ khi thấy ta không phải là ai cả, ta mới tìm lại được cái ta đích thực.